در طی شش جلسه قبل سعی کردم هر آنچه به عنوان مقدمه برای انس با قرآن لازم بود بگویم. هدفمان این بود که معرفت خود را نسبت به قرآن بالا برده و از «روش‌هایِ غلط بهره‌مندی» فاصله بگیریم. اما در این جلسه که آخرین جلسه بحث «انس با قرآن» است، قصد دارم روشی را که گمان می‌کنم برای انس با قرآن از بهترین و ثمربخش‌ترین روش‌هاست معرفی کنیم.
محور اصلی این روش را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد:

تلاوت مستمر (هر چند کوتاه) با رعایت آداب آن و همراه با ثبت نکات و سؤالات

 یادمان باشد که این تنها یک جمله است منتهی نکات زیادی در آن وجود دارد که سعی در ادامه به صورت مختصر هر کدام را توضیح دهیم:

۱ـ تلاوت مستمر

در جلسات گذشته، مخصوصاً جلسه اول و دوم گفتم که در یکی نوع از انواع انس، انسان نقش زیادی بازی می‌کند. به عبارت دیگر این انسان است که با رفتار و اعمال خود باعث می شود با چیزی مأنوس شود. نکته مهمی که در آن جا بدان اشاره کردم این است که معمولاً استمرار این رفتار موجب مأنوس شدن ما می‌شود. این امر کاملاً برای ما وجدانی است. خود معترف هستیم که با یک بار خواندن قرآن نمی‌توان انتظار داشت که ما با این کتاب الهی مأنوس شویم. پس اولین قدم این است که در برنامه روزانه‌ی خود بخشی را به تلاوت قرآن اختصاص دهیم.

۲ـ هر چند کوتاه

حضرت علی علیه السلام می فرمایند عمل خیر کمی که استمرار داشته باشد، بهتر از عمل خیر زیادی است که قطع شود. (قَلِیلٌ‏ یَدُومُ‏ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مُنْقَطِع‏)
منظور من هم از قید «هر چند کوتاه» دقیقاً همین است. معتقدم که برای اینکه بتوانید تلاوت قرآن روزانه خود را تا مدت‌های زیادی حفظ کنید، اول از خود یک سؤال بپرسید: «چه مقدار تلاوت قرآن را می‌توانم هر روز و در هر شرایی بخوانم؟»؛ پاسخ به این سؤال همان زمانی است که باید در برنامه روزانه خود قرار دهید. البته این بدان معنی نیست که اگر روزی دلتان خواست که بیشتر بخوانید، از این کار منصرف شوید بلکه معنای آن این است که به این مقدار تلاوت روزانه پایبند بوده و به اصطلاح این مقدار تضمینی است.

۳ـ رعایت آداب

در جلسه گذشته در مورد آداب قرآن خواندن به صورت مبسوط نکاتی را گفتم. تنها به بر شمردن برخی از آداب تلاوت می‌پردازم:
الف) داشتن وضو
ب) رو به قبله بودن
ج) تلاش برای خالی کردن قلب از آرزوها، کینه‌ها و هر چه آن را مشغول کرده است
د) طلب مغفرت از خداوند متعال
هـ) توجه به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امام زمان علیه السلام پیش از شروع تلاوت زیرا ایشان مُبیّن قرآن می‌باشند
و) خضوع در برابر قرآن کریم؛ باید بدانیم که قرآن کریم کلام خداوند متعال است لذا در برابر این کلام می‌بایست حفظ حرمت بکنیم. دقیقاً همان طوری که وقتی در برابر یک استاد می‌نشینیم، به همان صورت بلکه صدها برابر بالاتر می‌بایست حرمت کلام خداوند را حفظ کنیم.

۴ـ ثبت نکات و سوالات

یکی از مهم‌ترین کارهایی که ما می‌توانیم در هنگام قرآن خواندن انجام دهیم تا بهره‌یمان از آن بیشتر شود، این است که آماده باشیم تا نکات و سؤالاتی که در حین تلاوت برایمان حاصل می‌شود را در جایی یادداشت کنیم.
مهم این است که قرار نیست ما سؤالی ایجاد کنیم. ما فقط آداب تلاوت را رعایت می‌کنیم اما از پیش خود اصطلاحاً «سؤال تراشی» نمی‌کنیم. تنها نکات و سؤالاتی که برایمان حاصل می‌شود را یادداشت می‌‌کنیم.
 حالت ما در برابر قرآن باید انفعالی باشد نه تهاجمی. ما در برابر خداوند متعال نشسته‌ایم، آداب را رعایت کرده‌ایم، به امام زمان علیه السلام به عنوان ولیّ خدا توجه کرده‌ایم، قلب خود را پاک کرده‌ایم، از اینجا به بعد باید منتظز باشیم. «انتظار» شاه‌کلید بحث بهره‌مندی از قرآن است.
در طول روز سعی می‌کنیم به این سؤالات و یا به این نکات فکر کنیم. اگر آیه خاصی بود سعی می‌کنیم آن بخش از آیه را برای خود زمزمه کنیم.


یکی از مهم‌ترین نکات این روش استمرار آن است. برای اینکه بتوانیم به صورت مستمر تمامی مراحل فوق را انجام دهیم یک مثال می‌زنم:
همان طور که در تصویر فوق می‌بینیم، من زمانی که هر روز به صورت تضمینی می‌توانیم تلاوت قرآن انجام دهیم را 10 دقیقه فرق کرده‌ام. با شروع 10 دقیقه، ابتدا وضو می‌گیریم. سپس به محلی که برای تلاوت اختصاص داده‌ایم می‌رویم. این محل می‌تواند اتاق شخصی ما، یا نمازخانه‌ی محل شغل ما و حتی اتاق مهمان در صورتی که در جایی مهمان هستیم، باشد. می‌نشینیم. سعی می‌کنیم خود را از اشتغالات ذهنی چند لحظه پیش خود آزاد کنیم. به این موضوع فکر می کنیم که قرار است در محضر خدا قرار بگیریم. از خداوند متعال طلب بخشش می‌کنیم. امام زمان علیه السلام را مورد خطاب قرار داده و از ایشان نیز طلب اجازه و همراهی می‌کنیم. سپس کلام الله مجید را گشوده و چند خطی تلاوت می‌کنیم.

توجه به یک نکته مهم:

 شاید شما بگویید که من تا به حال هر روز برای خود برنامه‌ی روزانه تلاوت قرآن داشته‌ام، با این وصف آیا آن برنامه غلط بوده است؟ آیا باید آن را رها کنم؟
پاسخ این سؤال این است که هرگز! آنچه گفته شد بدین معنا نیست که شما تا به حال اشتباه می‌کرده‌اید. از ابتدای این بحث سعی کردم تا نگرش شما را نسبت به مقوله «انس با قرآن» تغییر دهم. شاید شما این نکات را نمی‌دانستید اما ناخودآگاه همین رفتار را تا به امروز داشته‌اید. شاید هم تا به حال روش دیگری داشته‌اید. تمام تلاش من تا به اینجا این بود که بتوانم مقوله انس را برایتان بیشتر تشریح کنم تا با در نظر گرفتن این نکات، تلاوت بهتر و در نتیجه انس و بهره‌مندی بیشتری با قرآن کریم داشته باشید. در اینجا هم می‌خواهم تنها این نکته را بگویم که بخشی از تلاوت‌های روزانه خود را بدین روشی که عرض کردم انجام دهید.


 انشاءالله با این روش، کم کم با کتاب خداوند متعال مأنوس‌تر می‌شویم. قطعا روزی می‌رسد که اگر بدون قرآن کریم از خانه خارج شدیم، دچار ترس و اضطراب شویم و اگر قرآن را به قلبمان چسبانیدم همچون مادری که فرزندش را به سینه‌اش می‌چسباند، سرشار از آرامش و محبت شویم...